Utrata wzroku u kota jest traumatyczna nie tylko dla samego zwierzęcia, ale również dla jego właścicieli. Jeśli pupil przestał widzieć nagle, wówczas konieczne jest całkowite przeorganizowanie codziennego życia i przystosowanie się do zupełnie nowej, niełatwej przecież sytuacji. Co jednak najważniejsze – niewidomy kot nie musi być nieszczęśliwy. Jeśli właściciele zadbają o kilka istotnych szczegółów, wówczas zwierzę jest w stanie spokojnie i względnie normalnie funkcjonować. O czym więc należy pamiętać podczas opieki nad niewidzącym kotem? Jak poradzić sobie w pierwszych tygodniach i miesiącach po nagłej utracie wzroku przez czworonożnego przyjaciela?
Nie jest żadną tajemnicą, że wzrok to dla kota ważnym zmysłem, który pozwala mu żyć zgodnie z naturalnymi instynktami. Zwierzęta te to urodzeni myśliwi – są czujne, spostrzegawcze i niezwykle sprawne. Duża w tym zasługa właśnie bardzo dobrze funkcjonujących oczu. Gdy jednak kot przestaje widzieć z dnia na dzień, staje przed bardzo trudnym wyzwaniem. Nagle musi odnaleźć się w zupełnie nowej dla siebie rzeczywistości i na nowo uczyć się tego, co dotąd nie sprawiało mu żadnych przeszkód, np. przemieszczania się między pomieszczeniami w domu. Zwierzęciu dużo łatwiej będzie przyzwyczaić się do funkcjonowania bez wzroku przy asyście człowieka. Jak więc pomóc kotu w tej adaptacji?
Dlaczego kot nagle traci wzrok?
Kot może nagle stracić wzrok z różnych przyczyn. Często do takiego nieszczęścia dochodzi w wyniku bardzo poważnych urazów mechanicznych. Zdarza się, że zwierzę w krótkim czasie traci zdolność widzenia w wyniku agresywnie rozwijającej się jaskry. Choroba ta może też rozwijać się przez dłuższy czas w ukryciu, bez wyraźnych niepokojących symptomów. Gdy jednak zaatakuje, nierzadko doprowadza do ekspresowej ślepoty, którą trudno wyleczyć. Podobnie ma się sprawa z zaćmą. Bywa, że koty tracą wzrok na skutek reakcji autoimmunologicznej po ukąszeniu owada. Brak widzenia może także wynikać z rozwijającego się u zwierzęcia nowotworu.
Zabezpieczone mieszkanie
Niewidomy kot jest bardzo mocno narażony na różnego rodzaju urazy fizyczne, których nabawić może się poprzez wpadanie po omacku na różne przedmioty. Absolutną podstawą aklimatyzacji zwierzęcia do nowej sytuacji po utracie wzroku jest zabezpieczenie mieszkania i zaadaptowanie go do potrzeb pupila. Konieczne wydaje się obicie lub obłożenie wszelkich ostrych rantów, na jakie jest w stanie nadziać się kot w trakcie poruszania się po swoim miejscu zamieszkania. Legowisko pupila należy ulokować na parterze, najlepiej w cichym i spokojnym miejscu. Należy bowiem pamiętać, że u niewidomego kota wyostrzy się zmysł słuchu. Dobrze więc byłoby, aby zwierzę odpoczywało tam, gdzie nie będą rozpraszać go żadne hałasy. Jeśli jest to możliwe, legowisko warto umieścić tam, gdzie nie ma żadnych progów czy innych podobnych przeszkód. Tuż obok miejsca do spania należy położyć miskę z wodą i pożywieniem, a kuwetę w miejscu łatwo dostępnym. Wszystko po to, by ograniczyć (przynajmniej na początku) samotne wyprawy czworonożnego przyjaciela po domu lub mieszkaniu. Aby mieć pewność, że kot pod naszą nieobecność nie powędrował do niedozwolonych dla siebie pomieszczeń, trzeba pamiętać o zamykaniu drzwi i okien. W domach piętrowych przydatna może okazać się także furtka tarasująca wejście na schody.
Na szczęście kotu w tej sytuacji najbardziej przyda się świetny węch, dzięki któremu zwierzę szybko stworzy mapę węchową pozwalającą na bezkolizyjne przemieszczanie się po mieszkaniu.
Stały układ mebli i pomieszczeń
W życiu niewidomego kota bardzo ważna jest stabilizacja oraz rutyna. Każdego dnia zwierzę będzie na nowo uczyć się tego, jak bez przeszkód pokonywać kolejne metry mieszkania, a na dalszym etapie np. przydomowego ogrodu. Aby proces zapamiętywania rozkładu poszczególnych przestrzeni był łatwiejszy, należy unikać wprowadzania w nich dużych zmian. Oznacza to, że układ mebli powinien być stały. Nie można nagle postawić stołu w miejscu, którym dotąd kot swobodnie przedostawał się np. na jedno ze swoich ulubionych miejsc do drzemki. Każda taka modyfikacja sprawi, że pupil zostanie zmuszony od nowa uczyć się rozkładu danych pomieszczeń.
Konieczne jest również pamiętanie o tym, by na podłodze nie zostawiać przedmiotów, których na stałe być tam nie powinno. Porozrzucane zabawki, torby z zakupami czy jakiekolwiek inne przeszkody tego rodzaju stanowią dla niewidzącego kota mniej bądź większe niebezpieczeństwo.
Zero hałasu
Jak zostało wspomniane – słuch u niewidomych kotów bardzo się wyostrza. Dlatego ważne jest, by nie narażać zwierzęcia na hałasy, np. głośno grający telewizor czy głośno dzwoniący dzwonek do drzwi. Nie bez znaczenia jest także forma kontaktowania się z pupilem. Przywołując go do siebie, trzeba to robić z wyczuciem, by nie przestraszyć kota. Nie wolno też zaskakiwać zwierzęcia komendami. Jeśli widzimy, że kot się nas nie spodziewa, zasygnalizujmy swoje podejście do jego legowiska, np. delikatnie stukając palcami o framugę drzwi itd. Tu również ważna jest rutyna – jeżeli zwierzę reaguje na swoje imię, bądź inne komendy, należy stosować ich tylko jedną formę. Nawet najmniejsza modyfikacja tych słów jest w stanie wprawić kota w konsternację.
Co z wyjściami na zewnątrz?
Koty kochają poruszać się na świeżym powietrzu. Jednak bez możliwości widzenia, zabawy pod chmurką stają się dla tych zwierząt niebezpieczne. Zawsze więc należy towarzyszyć pupilowi przy takich wyjściach. Jeśli ma się swój ogród, wystarczy go odpowiednio zabezpieczyć, tzn. usunąć z niego wszelkie niebezpieczne przedmioty i upewnić się, że czworonóg nie przedostanie się poza wyznaczony teren przez dziurę w ogrodzeniu. Dzień po dniu kot zacznie eksplorować tę przestrzeń i przyzwyczajać się do niej, tak jak do pomieszczeń w domu. Jeżeli jednak nie ma się własnego kawałka podwórka, wówczas trzeba posługiwać się smyczą. Na spacery z kolei zaleca się wybierać krótkie, sprawdzone i bezpieczne trasy, na których kot nie natknie się na groźne przeszkody i nie będzie specjalnie rozpraszany ogromnym hałasem.
Wsparcie merytoryczne przy powstawaniu artykułu zapewniła Okulistyczna Przychodnia Weterynaryjna EyeVet Wrocław – https://eyevet.pl/pl
