Wstrząsem anafilaktycznym nazywa się bardzo szybką reakcję organizmu na nadwrażliwość na jakiś czynnik. Jest to sytuacja zagrażająca życiu. Przyjmuje wiele postaci. W sytuacji wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, czyli anafilaksji konieczna jest błyskawiczna pomoc specjalisty, ponieważ brak interwencji może doprowadzić do śmierci.
Czym jest wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny jest to ciężka reakcja organizmu na różnego typu czynniki zwykle czynnikami alergennymi są: leki, jad owadów, a także niektóre pokarmy. Kiedy dojdzie do zaburzeń ze strony organizmu objawiających się wstrząsem anafilaktycznym nie ma czasu do stracenia i konieczna jest szybka interwencja lekarza, ponieważ wstrząs szybko postępuje i jest nagłą reakcją organizmu na zaburzenia występujące w jego obrębie, które zagrażają życiu. Objawy wstrząsu anafilaktycznego mogą być niezwykle zróżnicowane. Istnieją także różne poziomy ich nasilenia: od łagodnych, poprzez miejscowe, po bardzo silne. Mogą dotyczyć także niektórych narządów wewnętrznych lub całego organizmu. Niekiedy obronną reakcją organizmu, z której wynika wstrząsonafilaktyczny są czynniki takie jak alkohol, sierść zwierząt, a nawet sperma partnera. Bardzo duże znaczenie mają także podawane antybiotyki. Niektóre grupy mogą powodować silne reakcje uczuleniowe i nietolerancje na przykład z grupy penicylin czy cefalosporyn. Ponadto taką reakcję mogą wywołać także radiologiczne środki kontrastowe oraz leki zwiotczające mięśnie. Jeśli już wiemy co to jest wstrząs anafilaktyczny należy wyjaśnić jakie są jego objawy.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego. Niebezpieczne pokarmy wywołujące wstrząs anafilaktyczny
Kolejną grupą substancji, które mogą doprowadzić do pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego są pokarmy. Chociaż często powodują one delikatne reakcje uczuleniowe to istnieją przypadki osób, dla których są to substancje potencjalnie śmiertelne. W pierwszej grupie znajdują się produkty zawierające białko mleka krowiego. Niezwykle silne reakcje uczuleniowe powodują także produkty bazujące na białku kurzym oraz ryby i owoce morza. Do problematycznych produktów należą także orzeszki ziemne. Warto podkreślić, że reakcje alergiczne na produkty spożywcze są bardziej wzmożone w młodym wieku, dlatego najniebezpieczniejsze są u małych dzieci, a także u osób w podeszłym wieku oraz tych, które są obciążone przewlekłymi chorobami oraz związanymi z układem sercowo-naczyniowym i układem oddechowym.
Niebezpieczne owady – reakcje alergiczne
Objawiające się atakiem anafilaktycznym mogą być ukąszenia wywołane poprzez toksynę zawartą w jadzie owadów. Po ukąszeniu może dojść do problemów z oddychaniem, drętwienia kończyn oraz problemów z układem krążeniowym. Po ukąszeniu szybko dochodzi do pogorszenia stanu zdrowia. Anafilaksja działa niezwykle szybko, a postępuje nagle, a jednocześnie w kilka minut ulega drastycznemu nasileniu.
Objawy wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego dotyczą kilku narządów. Najczęściej pojawiają się objawy skórne w postaci zaczerwienienia skóry, obrzęku, wysypki, opuchlizny, pokrzywki. Są one często zlokalizowane na twarzy, wokół kolan, łokci. Ponadto warto mieć na uwadze, że wstrząs anafilaktyczny może objawiać się wystąpieniem problemu ze strony układu oddechowego w postaci kaszlu, duszności, obrzęku krtani. Ponadto może pojawić się chrypka, trudności w połykaniu oraz ślinotok. Jednak najbardziej ryzykownym objawem wstrząsu anafilaktycznego jest niewydolność ze strony układu krążenia.
Wstrząs anafilaktyczny. Poważny stan
Jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu. Niebezpiecznym sygnałem jest nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi poprzez co mogą wystąpić zawroty głowy, nagłe osłabienie, utrata świadomości. Często akcja serca ulega przyspieszeniu. Niezwykle często pojawiają się także dysfunkcja ze strony układu pokarmowego, między innymi: biegunki, wymioty czy nudności, a także bóle brzucha. Niekiedy pojawiają się także łzawienie oczu, ból głowy, metaliczny posmak w ustach. Nadmierny katar, bądź kichanie.
Czynniki ryzyka przy wstrząsie anafilaktycznym
Występuje kilka poważnych czynników ryzyka w przypadku anafilaksji. Pierwszym z nich jest poprzednia anafilaksja. Dotyczy sytuacji kiedy w przeszłości pacjent miał problem ze wstrząsem anafilaktycznym oraz pojawiający się wstrząs w takim przypadku może zwiększać ryzyko pojawienia się kolejnego, w znacznie poważniejszym stopniu. Kolejnym czynnikiem ryzyka są alergie lub astma oskrzelowa. Osoby, które cierpią na te choroby są bardziej narażone na wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego. Dodatkowym czynnikiem wzmagającym wystąpienie, są choroby układu krążenia, choroby serca, a także niewłaściwe gromadzenie się białych krwinek.
Atak anafilaktyczny. Co robić w przypadku wystąpienia?
W sytuacji podejrzenia wystąpienia reakcji anafilaktycznej koniecznie należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ czas ma ogromne znaczenie. W przypadku braku odpowiedniego postępowania może dojść do nagłej śmierci. Wystąpienie dysfunkcji ze strony układu krążeniowego, bądź oddechowego wymaga natychmiastowego podania adrenaliny. Osoby uczulone, u których w przeszłości wystąpiły tego typu reakcje powinny być przygotowane na wystąpienie wstrząsu i muszą być wyposażone w ampułkostrzykawkę, która zawiera lek. Warto mieć na uwadze, że leki sterydowe, przeciwhistaminowe, a także przeciwastmatyczne nie są w stanie zatrzymać reakcji anafilaktycznej. Po podaniu adrenaliny należy niezwłocznie trafić do szpitala w celu dalszego postępowania lekarskiego po wystąpieniu wstrząsa anafilaktycznego. Konieczna jest intubacja oraz leczenie na oddziale intensywnej terapii. A w przypadku wystąpienia duszności i delikatnego obniżenia ciśnienia krwi podaje się tlen, a także dużą ilość dożylnych płynów. Ponadto specjaliści zalecają podanie leków rozszerzających oskrzela, dzięki czemu pacjent ma ułatwione oddychanie.
Powikłania po wystąpieniu wstrząsu anafilaktycznego
Wstrząs anafilaktyczny jest niezwykle poważnym stanem, który wpływa na zdrowie, a także życie człowieka. W jego wyniku może dojść do wielu poważnych dysfunkcji w organizmie, między innymi: zablokowania dróg oddechowych, albo niewydolności układu krążenia i zatrzymania akcji serca. Niezwykle niebezpieczną sytuacją jest spadek ciśnienia krwi, przez co serce nie otrzymuje dostarczającej ilości tlenu w wyniku tego może dojść do poważnych komplikacji, takich jak uszkodzenie mózgu, uszkodzenie nerek, zawał serca, zaburzenia rytmu serca, zgon.
Należy podkreślić, że czas w przypadku leczenia wstrząsu anafilaktycznego ma ogromne znaczenie, ponieważ im wcześniej zostanie podjęte odpowiednie postępowanie, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia powikłań. W około trzech procentach przypadków wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego kończy się śmiertelnie, dlatego osoby posiadające skłonności do występowania uczuleń mające problemy z układem krążenia, bądź niewydolność oddechową powinny przywiązywać szczególną uwagę do zażywanych leków, spożywanych produktów, a także używania produktów alergogennych, które mogą osłabić ich układ organizm doprowadzając do dysfunkcji.
